جمعه سیاه (به انگلیسی: Black Friday) یا حراج جمعه در آمریکا روز بعد از روز شکرگزاری است که عملاً آخرین جمعه ماه نوامبر به‌شمار رفته و آغاز آیین خرید برای کریسمس حساب می‌شود.[۱] در واقع جمعهٔ سیاه، یک روز تعطیل نیست، اما اکثر شرکت‌ها این اجازه را به کارکنان خود می‌دهند که این روز را مرخصی گرفته و به خرید سال نو بپردازند. سال‌ها است که این روز، شلوغترین روز برای فروشنده‌ها است. هر چند آمریکای شمالی محل اصلی رخداد این سنت است، اما همچون بسیاری از سنتهای دیگر این منطقه، این سنت نیز به کشورهای دیگر سرایت کرده‌است. این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاه‌ها قبل از ساعت ۴ صبح کار خود را آغاز کرده و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم می‌آورند و باید تا قبل از آغاز شب خرید کرده باشند
تاریخچه Black Friday
قرن‌ها است که صفت سیاه در فرهنگ‌های مختلف برای توصیف رویدادی بدشگون استفاده می‌شد. در تاریخ آمریکا، عبارت «جمعه سیاه» به رسوایی بازار طلا، در روز ۲۴ سپتامبر سال ۱۸۶۹ اشاره دارد. پس از پایان جنگ داخلی آمریکا، بین ایالات متحده آمریکا و ایالات مؤتلفه آمریکا، نوبت به دوران دوازده ساله بازسازی آمریکا رسید. بدین ترتیب، ایالت‌های شکست خورده جنوبی، مورد بازسازی ایالت‌های شمالی پیروز قرار گرفتند. دو تن از زمین خواران آن دوره به نام جِی گولد (Jay Dick) و جیمز فیسک (James Fisk) به واسطه خریدهای عمده در مدتی کوتاه، انحصار موقت طلا را به دست گرفتند. آن‌ها از این طریق سود کلانی به دست آوردند. دولت وقت که به‌موقع متوجه این سوءاستفاده نشد، حجم طلای بالایی را روانه بازار کرد تا قیمت از دست رفته ثابت شود. اما در نهایت، زندگی بسیاری ویران شد، و از آن روز به نام جمعه سیاه یا بلک فرایدی یاد می‌شود.
ساعت شروع حراج جمعه
به‌طور معمول، ساعت ثابتی را نمی‌توان به شروع رویداد بلک فرایدی نسبت داد. با بالا گرفتن رقابت فروشگاه‌های حقیقی، هرکس سعی در جلو کشیدن ساعت این روز داشت. بازماندن مغازه‌ها در کل ساعات شب، روال عادی این روز است. در سال‌های گذشته، مغازه‌ها رأس ساعت ۱۲ بامداد، درب فروشگاه‌های خود را باز می‌کردند. در سال ۲۰۱۰، فروشگاه‌های زنجیره‌ای (Toys “R” Us) ساعت ۱۰ شب روز عید شکرگزاری، حراجی بلک فرایدی را آغاز کردند. بسیاری باعرضه نمونه محصولات رایگان، مثل م
داد شمعی و کتاب‌های نقاشی مشتری‌ها را جذب می‌کردند. بسیاری از برندهای معتبر، نظیر ویکتوریا سیکرت (Victoria’s Secret)، نایکی (Nike) و پوما (Puma) از ساعات اولیه صبح عید شکرگزاری بلک فرایدی را شروع می‌کنند؛ و تا ۱۱ شب جمعه ادامه می‌دهند. برعکس آن‌ها، مغازه‌هایی هم بودند که در ساعات عادی روز جمعه حراجی را شروع، و تا ۲ بامداد شنبه ادامه می‌دادند.
حراج جمعه در فروشگاه‌های آنلاین
با شروع سلطنت فروشگاه‌های آنلاین در بلک فرایدی سال ۲۰۰۵، شیوه جدیدی از حراجی‌ها در تاریخ ثبت شد. سود حاصل از فروش آنلاین همه‌ساله از سال قبل بیشتر می‌شود. در سال ۲۰۱۳، سود حاصل از فروش در روز «دوشنبه آنلاین»، نسبت به سال قبل ۱۸٪ بیشتر بود. این سود، به رقم ۱٫۷۳ میلیارد دلار رسید. در سال ۲۰۱۴، به میزان ۱۷٪ از سال قبل بیشتر شد، و مرز ۲ میلیارد دلار را هم شکست. و در سال 2017 دوشنبه آنلاین توانست رکورد فروش اینترنتی را در آمریکا بشکند و 16% بیشتر از سال قبل , یعنی سال 2016 بفروشد و به رکورد 6.59 میلیارد دلار برسد.[۱۳] برنده واقعی این حراج کسی جز جف بیزوس رئیس سایت آمازون نبود که توانست با فروش فوق العاده در دوشنبه آنلاین ثروت خود را به 99.6 میلیارد دلار رسانید و به عنوان ثروتمندترین فرد روی جهان معرفی شد. فروشگاه‌های شرکت آمازون، eBay و علی بابا از اصلی‌ترین برگزار کننده‌های حراج جمعه در سراسر دنیا به‌شمار می‌روند.
چه محصولاتی را در بلک فرایدی بخریم؟
محصولاتی که در بلک فرایدی تخفیف می‌خورند بسیار متنوع هستند. برای بهترین خریدهای امسال انتظار می‌رود آمازون تخفیفات عالی برای محصولات پرطرفدار از وسایل الکترونیکی گرفته تا بعضی اسباب‌بازی‌ها، بازی‌های ویدیویی، کنسول های بازی ارائه کند.
شاید بسیاری از لوازم الکترونیکی و گجت های جذاب و کاربردی با توجه به نوسانات قیمت دلار، واقعا گران به نظر برسند و خیلی از ماها شاید حاضر نباشیم برای چنین وسایلی هزینه گزافی را تقبل کنیم، حتی اگر بسیار با کیفیت باشند.
اما در بلک فرایدی این تجهیزات متنوع ممکن است حتی با ۹۰ درصد تخفیف به فروش برسد! مسلماً چنین تخفیفی فرصت مناسبی برای یک خرید به صرفه خواهد بود. پیشنهاد ما بررسی لپ تاپ ها، ساعت های هوشمند، دوربین های عکاسی، کنسولهای بازی، تلبت ها، اسپیکرها و سایر گجت ها و تجهیزات الکترونیکی است.
طبق آمار سال گذشته در حدود ۶ میلیون نسخه آیفون X در روز بلک فرایدی به فروش رسید!!!
بلک فرایدی در ایران
در ایران فروشگاه‌های اینترنتی و همچنین فروشگاه‌های کوچک و خرده‌فروشی‌ها، به‌این مورد توجه داشته و تخفیفاتی را ارائه می‌دهند. رقابت فروشگاه‌ها در این روز باعث واقعی بودن بیشتر تخفیف‌ها شده‌است. همچنین گاهی برخی فروشگاه‌های اینترنتی از یک هفته قبل با ایمیل‌ها و پیامک‌هایی به اطلاع مردم می‌رسانند که فروش هیجان انگیز در این روز آغاز خواهد شد
از جمله این فروشگاه ها میتوان به دیجی کالا اشاره نمود
