تقریباً یک سال قبل، انویدیا از معماری گرافیکی تورینگ رونمایی کرده و کارت‌های گرافیک GeForce RTX را روانه‌ی بازار کرد. مدتی بعد، این شرکت کارت‌های گرافیکی جدیدی را نظیر GeForce 1660 و 1650 با همان معماری، اما بدون قابلیت‌های RTX به دست هواداران محصولات خود رساند. این شرکت در آخرین گام از عرضه‌ی محصولات تورینگ، به‌تازگی و با ارائه‌ی مدل‌های Super کارت‌های GeForce RTX عملکرد هر کارت را بدون افزایش محسوس قیمت ارتقا داده است. بنابراین در حال حاضر گیمرها و مشتریان انویدیا با سبد گسترده‌ای از محصولات تورینگ با تنوع زیاد و سطوح کارایی متفاوت در کنار محصولات قدیمی‌تر پاسکال مواجه هستند. بسته به هزینه‌ای که کاربر قرار است برای خرید یک کارت گرافیک بپردازد و سطح عملکردی که از آن کارت انتظار دارد، ممکن است در میان خرید دو گزینه‌ی کارت گرافیک RTX 2070 با معماری جدیدتر و کارت GTX 1080 که پرچم‌دار قدیمی معماری پاسکال است، سرگردان شود. رده‌ی قیمت زمان عرضه‌ی این سه محصول برای مصرف‌کنندگان تقریبا یکسان است که از این حیث آن‌ها را در جایگاه مشابهی قرار می‌دهد. اما آیا واقعاً می‌توان این کارت‌ها را در یک جایگاه در نظر گرفت؟
پاسخ صریح و سریع به این سؤال، خیر است؛ این کارت‌ها در بازار جایگاه برابری ندارند. درنظرگرفتن همه‌ی جوانب امر، پیچیدگی‌های زیادی بر سر راه پاسخی ساده به این سؤال به ذهن متبادر می‌سازد. به همین دلیل، در این مقاله قصد داریم مقایسه‌ی جامعی میان این کارت‌های گرافیک که یکی پرچم‌دار معماری نسل پاسکال و دیگری میان‌رده‌ی قدرتمند تورینگ است انجام دهیم. این مقایسه، دربرگیرنده‌ی ویژگی‌های مختلف کارت‌ها، سطح عملکرد و روش قیمت‌گذاری واقعی در بازار مصرف است. این موارد در زمان انتخاب یک کارت گرافیک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند و باید برای یک خرید معقول و مستدل در نظر گرفته شوند.
تفاوت‌های میان RTX و GTX
گاهی نام‌گذاری مدل‌های کارت گرافیک دربرگیرنده‌ی معنای خاصی نیست؛ اما نام‌گذاری کارت‌های GTX و RTX بازتاب‌دهنده‌ی ویژگی‌های مشخصی است.کارت‌های RTX همگی دربردارنده‌ی هسته‌های گرافیکی ویژه‌ای با نام RT است که وظیفه‌ی سنگین پردازش رهگیری پرتو را بر عهده دارد. اخیراً انویدیا در یک به‌روزرسانی نرم‌افزاری، امکان پشتیبانی از رهگیری پرتو را در کارت‌های GTX نیز فراهم کرد. این کارت‌ها هم‌اکنون با دو نوع معماری تورینگ و پاسکال در بازار مصرف وجود دارد. با وجود این، نبود سخت‌افزار اختصاصی و هسته‌های RT، پردازش جلوه‌های حاصل از رهگیری پرتو را در چنین کارت‌هایی غیرعملی می‌سازد و این امکان در حد یک نظریه‌ی آکادمیک باقی می‌ماند.
کارت‌های گرافیک GeForce RTX از ویژگی جدیدی با نام Deep Learning Super Sampling یا به اختصار DLSS پشتیبانی می‌کنند. در بازی‌هایی که از این قابلیت برخوردار هستند، سطح عملکرد و خروجی فریم بازی باید بدون افت کیفیت تصویر بهبود یابد. این کار با استفاده از تصاویر باکیفیت نمونه‌برداری‌‌شده‌ی 64X برای تمرین‌دادن شبکه‌ی یادگیری عمیق انجام می‌شود. تصاویر نهایی، به نظر تصاویری با همان رزولوشن طبیعی و همراه‌با رفع پلگی (Temporal AA) می‌رسد. گاه ترکیبی از چنین تصاویری نیز به نمایش در می‌آید.
این باور وجود دارد که پشتیبانی از DLSS به‌تنهایی دلیل کافی برای انتخاب یک کارت گرافیک RTX و کنار گذاشتن مدل‌های GTX نباشد. اعمال DLSS در تنظیمات بازی‌ها نیازمند همکاری بازی‌سازان با انویدیا است. آنچه در این کارت‌ها جذابیت بیشتری دارد، پشتیبانی از رهگیری پرتو است؛ اما به هر حال ممکن است عده‌ای تفکری متفاوت داشته باشند. اگر بخواهیم با احتیاط بیشتری به مسئله بنگریم، هنوز رهگیری پرتو به‌صورت گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است؛ هرچند فهرست بازی‌هایی که از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند، رو به افزایش است.
اگر کاربران مایل به استفاده از رهگیری پرتو در بازی‌های پشتیبانی‌شده باشند، سری کارت‌های RTX 2070 از جذابیت در خور توجهی برخوردار است. به‌ویژه مدل‌های Super بهتر از عهده‌ی پردازش جلوه‌های افسون‌گر حاصل از رهگیری پرتو بر می‌آید. در میان کارت‌های خانواده‌ی RTX تنها گزینه‌ی ارزان‌تر برای اجرای جلوه‌های رهگیری پرتو کارت گرافیک RTX 2060 و نسخه‌ی Super آن است. اما کارت‌های RTX 2070 و RTX 2070 Super با داشتن منابع سخت‌افزاری بهتر، سرعت بیشتری در اجرای رهگیری پرتو خواهند داشت.
مقایسه‌ی فنی
چندین کارت گرافیک Geforce GTX در حال حاضر در سبد محصولات Nvidia وجود دارد که مبتنی بر معماری نسل کنونی تورینگ است، اما GTX 1080 جزو این کارت‌ها نیست. این کارت از پیشرفته‌ترین تراشه با معماری نسل قبل پاسکال بهره‌مند است. گذشته از معماری، در جدول زیر شرحی از ویژگی‌های سه کارت در مقایسه با یکدیگر ارائه شده است که دانستن آن به پیشبرد مبحث کمک شایانی خواهد کرد.
| کارت گرافیک | GTX 1080 | RTX 2070 | RTX 2070 Super |
|---|---|---|---|
| تراشه‌ی گرافیکی | GP104 | TU106 | TU104 |
| فرایند ساخت | 16 | 12 | 12 |
| تعداد ترانزیستورها (میلیارد) | 7.2 | 10.8 | 13.6 |
| ابعاد تراشه (میلی‌متر مربع) | 314 | 445 | 545 |
| تعداد واحدهای SM | 20 | 36 | 40 |
| هسته‌های CUDA | 2560 | 2304 | 2560 |
| هسته‌های Tensor | فاقد هسته | 288 | 320 |
| هسته‌های RT | فاقد هسته | 36 | 40 |
| کلاک پایه (مگاهرتز) | 1607 | 1410 | 1605 |
| کلاک بوست (مگاهرتز) | 1733 | 1620 | 1770 |
| سرعت حافظه‌ی گرافیکی (GB/s) | 10 | 14 | 14 |
| میزان حافظه‌ی گرافیکی (GB) | 8 | 8 | 8 |
| پهنای باس حافظه | 256 | 256 | 256 |
| تعداد واحدهای خروجی رندر (ROP) | 64 | 64 | 64 |
| تعداد واحدهای بافت نگاشت | 160 | 144 | 160 |
| توان عملیاتی (گیگافلاپس) | 8873 | 7465 | 9062 |
| پهنای باند حافظه (GB/s) | 320 | 448 | 448 |
| توان طراحی حرارتی (وات) | 180 | 185 | 215 |
براساس اعداد مندرج در این جدول، میزان حافظه‌ی گرافیکی در این کارت‌ها یکسان، و به بزرگی ۸ گیگابایت است. با وجود این، انویدیا در نسل جدید کارت‌های RTX از حافظه‌های GDDR6 با پهنای باند ۴۴۸ گیگابایت بر ثانیه استفاده می‌کند که در مقایسه با حافظه‌های GDDR5 با پهنای باند ۳۲۰ گیگابایت بر ثانیه در کارت‌های پاسکال سریع‌تر است.
کارت GTX 1080 از نظر سرعت کلاک پایه و بوست بر کارت RTX 2070 برتری دارد. این کارت نسبت به مدل‌های RTX هسته‌های CUDA بیشتری نیز دارد. انویدیا با ارائه‌ی کارت RTX 2070 Super با سرعت کلاک پایه و بوست تقریباً یکسان با پرچم‌دار پاسکال و برابری تعداد هسته‌های CUDA با آن سعی در جبران این نقیصه دارد.
برای آنکه ذهن خوانندگان بیش از این درگیر این اعداد و ارقام نشود، گفتنی است که به هر روی معماری تورینگ قوی‌تر از معماری نسل قبل پاسکال ظاهر شده و در بیشتر موارد کارت RTX 2070 سریع‌تر از کارت GTX 1080 ظاهر می‌شود. آنچه بیشتر از هر چیز اهمیت دارد، همین است. در ادامه‌ی مقاله، جزئیات عملکرد این کارت‌ها را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار می‌دهیم.
وب‌سایت PCGamer بنچمارک‌های گسترده‌ای را روی این کارت‌ها در رزولوشن‌های مختلف و تنظیمات گرافیکی متفاوت به اجرا درآورده است. تشخیص برتری یکی از این کارت‌ها به دیگری و ترجیح یکی از دو معماری در این آزمون‌ها مسئله‌ای کلیدی به شمار می‌رود. در تصاویر زیر عملکرد کارت GTX 1080 در عناوین بازی‌های مختلف و میانگین این عملکرد در مجموع ۱۱ بازی با کارت‌های RTX 2070 و RTX 2070 Super مقایسه شده است.
در رزولوشن 1080p تفاوت عملکرد میان دو کارت RTX 2070 و GTX 1080 کمتر از ۱۰ درصد و قابل چشم‌پوشی است. در مجموعِ ۱۱ بازی در این رزولوشن با سطح تنظیمات گرافیکی متوسط، RTX 2070 تقریباً ۹ درصد سریع‌تر عمل می‌کند. این میزان برتری در اجرای این عناوین با حداکثر تنظیمات گرافیکی به ۸ درصد می‌رسد.
اختلاف عملکرد میان دو کارت RTX 2070 Super و GTX 1080 در این رزولوشن از این هم بیشتر است. در تنظیمات متوسط گرافیکی، اختلاف این دو کارت بالغ بر ۱۶ درصد و در تنظیمات حداکثری اختلاف به ۱۷ درصد می‌رسد. اگر اختلاف عملکرد دو کارت گرافیک عددی دو رقمی باشد، آنگاه می‌توان آن را بسته به عنوان بازی در حال اجرا با اهمیت به شمار آورد.
در رزولوشن 1440p، خط‌مشی‌های مشابهی در عملکرد این کارت‌ها قابل مشاهده است؛ اما اختلاف اصلی در رزولوشن 4K آشکار می‌شود. در این وضوح تصویر متوسط تعداد فریم کارت گرافیک GTX 1080 در تنظیمات گرافیکی حداکثری در میانگین ۱۱ عنوان بازی، ۴۰.۸ فریم بوده، در حالی که کارت RTX 2070 در این رزولوشن ۴۵.۳ فریم و نسخه‌ی Super آن ۵۰ فریم تولید کرده است. هیچ‌یک از این اعداد برای بازی در این رزولوشن خوشایند نیست و در این میان، کارت GTX 1080 وضعیت نامساعدتری دارد. در برخی عناوین میانگین فریم خروجی پرچم‌دار پاسکال به ۳۰ فریم تنزل می‌کند، یعنی خروجی فریمی که عملاً یک عنوان بازی را غیرقابل اجرا می‌کند.
سایت PCGamer در بررسی‌های خود متذکر شده است که RTX 2070 Super گزینه‌ای ممتاز برای افرادی است که به‌دنبال اسمبل یک کامپیوتر گیمینگ رده بالا هستند. در حقیقت این قطعه‌ی سخت‌افزاری از دیدگاه FPS برحسب قیمت در میان قطعات یک کامپیوتر این‌چنینی، بالاترین جایگاه را به خود اختصاص می‌دهد. کارت RTX 2070 با فاصله‌ی کمی در جایگاه بعدی قرار می‌گیرد. از نقطه نظر ارزش خرید به‌عنوان یک قطعه‌ی مجزا و نه جزئی از یک سیستم کامل گیمینگ، هر دوی کارت‌ها جذابیت کمی دارند.
در این مقایسه، جایگاه این دو کارت از دیدگاه سطح عملکرد به ازای هر دلار پرداختی مشتریان در مقایسه با کارت‌های دیگر لحاظ نشده و در واقع تنها نتایج رقابت دو کارت سری RTX 2070 و کارت نسل قبل GTX 1080 آورده شده است.
قیمت‌گذاری
کارت گرافیک GTX 1080 در روزهای ابتدایی ورود به بازار ۴۹۹ دلار قیمت‌گذاری شده بود و در حال حاضر قیمت مدل‌های جدید این کارت در برخی سایت‌های معتبر نظیر Newegg تا ۷۳۵ دلار هم می‌رسد. حتی برخی از مدل‌های این کارت با قیمتی نزدیک به ۱۰۰۰ دلار در برخی فروشگاه‌ها دیده می‌شود. با چنین قیمت‌های عجیب و ناخوشایندی، خرید یک کارت GTX 1080 معقول نیست؛ چرا که یک قطعه کارت گرافیک RTX 2070 در همان سایت برچسب قیمت ۴۴۹ دلاری خورده و نسخه Super آن نیز با قیمتی حدود ۵۰۰ دلار در حال عرضه است.
از آنچه گفته شد، برمی‌آید که کارت نسل قبل GTX 1080 در مقایسه با یک کارت ۴۴۹ دلاری RTX 2070 یا یک کارت ۵۰۰ دلاری RTX 2070 Super ارزش خرید به مراتب کمتری دارد. البته باید در نظر داشت که از نظر عملکرد خالص و خروجی فریم در بازی‌ها، تفاوت آن‌چنانی میان این کارت‌ها دیده نمی‌شود و عناوین زیادی نیز در حال حاضر از رهگیری پرتو و DLSS پشتیبانی نمی‌کنند. بنابراین شاید برای کسانی که در حال حاضر سیستمی مجهز به GTX 1080 داشته باشند، RTX 2070 گزینه‌ی ارتقای مناسبی به نظر نرسد. به‌طور خلاصه، در حال حاضر خرید یک قطعه کارت گرافیک RTX 2070 یا نسخه Super آن بنا به دلایل زیر به کارت GTX 1080 ارجحیت دارد:
- برخورداری از معماری جدید تورینگ که نسبت به پاسکال، معماری کامل‌تر و دارای بازدهی بیشتری است
- سطح عملکرد بهتر در اکثر عناوین بازی به‌خصوص در رزولوشن‌های بالاتر از 1080p
- برخورداری از هسته‌های پیشرفته RT و Tensor و پشتیبانی از رهگیری پرتو
در بازار ایران چه خبر است؟
وضعیت این روزهای بازار سخت‌افزار ایران به‌خاطر نرخ ارز، تحریم‌ها و نبود قطعات سخت‌افزاری به‌روز، مبهم و پیچیده است. قطعات سخت‌افزاری رده بالا را شاید بتوان با قیمت‌های سرسام‌آور و نامتناسبی در این بازار یافت؛ قیمت‌هایی که قابل مقایسه با بهای جهانی این محصولات نیست. هر قطعه کارت گرافیک GTX 1080 در بازار ایران و در شرایط فعلی، حداقل ۹ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است و قیمت برخی از مدل‌های این کارت به مرز ۱۲/۵ میلیون تومان می‌رسد. در مقابل، قیمت هر قطعه کارت RTX 2070 از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان شروع و تا ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تداوم می‌یابد. نسخه‌ی Super این کارت نیز هنوز به بازار ایران راه نیافته است. در مجموع و در شرایط کنونی، به‌جز در مواردی که استفاده‌ی کاری حرفه‌ای از یکی از این کارت‌ها مدنظر باشد یا محدودیت مالی برای گیمر وجود نداشته باشد، شاید خرید هیچ‌کدام منطقی به نظر نرسد.
منبع: https://www.zoomit.ir/
