مایکروسافت تیمز امروز بهعنوان رقیب جدی سرویسهایی همچون اسلک، فیسبوک ورکپلیس وگوگل چت، سهم عمدهای از بازار ابزارهای ارتباطی متمرکز بر کسبوکار را تصاحب کرده است. جف تپر، معاون ارشد مایکروسافت در بخش مایکروسافت ۳۶۵، برنامههایی بلندپروازانه را برای این پلتفرم پیسبینی میکند. صحبتهای اخیر او را میتوان اینگونه تفسیر کرد که تیمز، ازلحاظ نفوذ و دسترسی به مخاطب، سعی در پشت سر گذاشتن ویندوز دارد (ویندوز ۱۰ ماهانه در بیش از یک میلیارد دستگاه استفاده میشود).
جف تپر کمی پس از رویداد مجازی بیلد ۲۰۲۰، در مصاحبهای با رسانههای فناوری از برنامههای شرکت برای آیندهی تیمز صحبت کرد. ردموندیها در رویداد مذکور، ابزارهایی رونمایی کردند که توسعهی اپلیکیشن را برای تیمز آسان میکند. از میان آنها میتوان به ابزارهای Visual Studio و افزونهی مخصوص Visial Studio Code برای تیمز اشاره کرد که درکنار فرایند جدید ثبت و تأیید اپلیکیشنها برای مدیران IT معرفی شدند. تپر در صحبتهای خود علاوه بر اشاره به ابزارهای جدید، مواردی همچون رشد پلتفرم، وضعیت رقبا، موقعیت پایگاه کاربران، یادگیری ماشین و مدیریت تقاضای روزافزون در شرایط کرونا را شرح داد.
تیمز در میان اپلیکیشنهای کسبوکاری مایکروسافت، بیشترین سرعت رشد را دارد. سرعت رشد تیمز حتی در سال ۲۰۱۸ و مدتها پیش از همهگیری ویروس کرونا بالا بود. با افزایش همهگیری و تمایل بیشتر کسبوکارها به ارتباط از راه دور، آمارها برای اپلیکیشن ردموندیها بهتر هم شد. مایکروسافت تیمز در آوریل امسال به رکورد ۷۵ میلیون کاربر فعال روزانه رسید که افزایش ۷۰ درصدی را نسبت به ۶ هفته قبل نشان میداد. در همان ماه، بیش از ۲۰۰ میلیون نفر در جلسههای تیمز شرکت داشتند که اپلیکیشن را به رکورد ۴/۱ میلیارد دقیقه جلسه رساند.
آمار کاربران فعال روزانه و ماهانه
آمار ۷۵ میلیون کاربر، افرادی را نشان میدهد که هر روز از تیمز استفاده میکنند. افراد بسیار بیشتری هم هستند که تنها در روزهای کاری یا حتی کمتر از تیمز استفاده میکنند. ساتیا نادلا در جدیدترین گزارش مالی شرکت به فروش اشتراک سرویس ۳۶۵ اشاره کرد که به ۲۵۸ میلیون فروش رسید. سرویسی که شامل دسترسی به تیمز هم میشود. به بیان دیگر میتوان ادعا کرد که کمتر از ۳۰ درصد از کاربران سرویس پولی آفیس ۳۶۵، هر روز از تیمز استفاده میکنند. ازطرفی ردموندیها اعتقاد دارند افزایش اخیر در تعداد کاربران تیمز، بر اثر همهگیری ویروس کرونا بوده است و کاهش در آمارها، اجتناب ناپذیر خواهد بود. درنهایت باتوجهبه ابعاد عظیم آفیس ۳۶۵، میتوان فرصت رشد زیادی را برای تیمز متصور شد.
تپر در بخشی از مصاحبهی خود پیرامون فرصتهای رشد تیمز میگوید:
من تصور میکنم که بهزودی کاربران بسیار بیشتری را در آفیس ۳۶۵ به تیمز جذب خواهیم کرد. بهعلاوه، ما بهدنبال جذب کاربران بسیار بیشتر در حوزههای سلامت، خردهفروشی، خطوط هوایی و موارد دیگر هستیم. این کاربران، نسبت به آنهایی که روزانه از ورد و اکسل و پاورپوینت استفاده میکنند، بازار بزرگتری را تشکیل میدهند. درنتیجه رشد قابلتوجهی را در تیمز شاهد خواهیم بود که به صدها میلیون نفر میرسد. البته در آیندهی نزدیک تعداد جلسههای آنلاین و دقایق آنها کاهش پیدا میکند، اما درنهایت من به رشد سریع تعداد کاربران امید زیادی دارد.
مایکروسافت آمار کاربران آفیس ۳۶۵ را در ترکیب با تعداد کاربران روزانهی تیمز منتشر میکند که موجب انتقادهای ازطرف رقبا (خصوصا اسلک) شده است. بههرحال ردموندیها باید تعداد کاربران روزانهی فعال در آفیس ۳۶۵ را هم شرح دهند تا مقایسهی دقیقتری بین سرویسها انجام شود. بههرحال تپر میگوید به دلایل گوناگون، تعداد کاربران فعال تیمز را بهصورت روزانه منتشر میکند و باوجود بالاتر بودن تعداد فعال ماهانه، بهخاطر قوانین متعدد، برنامهای برای انتشار آمار ماهانه ندارد. آنها به همین ترتیب، تعداد کاربران فعال روزانهی آفیس ۳۶۵ را هم منتشر نمیکنند.
وضعیت رقبا
مایکروسافت تیمز تاکنون رقبای خود را در حوزههای متنوعی شکست داده است. اسلک روزانه ۱۲ میلیون کاربر فعال ماهانه دارد و آمار فیسبوک هم فراتر از سه میلیون کاربر فعال روزانه نمیرود. ازطرفی گوگل هنوز آماری از سرویس چت منتشر نکرده است. تپر در مصاحبهی اخیر میگوید که رقیب اصلی تیمز، کاغذ و قلم هستند. او به بازاری با میلیاردها کاربر بهعنوان هدف اصلی شرکتش اشاره میکند. کاربرانی که هنوز از رویکردهای سنتی و پرهزینه برای ارتباطهای کاری استفاده میکنند.
آمارها نشان میدهد گوگل میت روزانه ۱۰۰ میلیون کاربر فعال در جلسههای آنلاین دارد. آماری که برای زوم به ۳۰۰ میلیون نفر میرسد. مایکروسافت با آمار ۲۰۰ میلیون کاربر حاضر در جلسههای آنلاین، بین آنها قرار میگیرد. آمار کاربران حاضر در جلسهها، برخلاف کاربران فعال روزانه، شاید یک کاربر را چند بار در آمار محاسبه کند.
بازار هدف
گوگل میت و زوم، ابزارهایی متمرکز بر کنفرانسهای ویدیویی هستند. درمقابل، مایکروسافت تیمز بازار دیگری را در نظر دارد. تپر میگوید میلیاردها کاربر در سرتاسر جهان از سرویسهای گوناگون مایکروسافت همچون نرمافزارها و اپلیکیشنها و سیستمعامل استفاده میکنند. او بازاری را در نظر دارد که علاوه بر این کاربران میلیاردی، شاهد افرادی شود که حتی تجربهی استفاده از آفیس را هم بهصورت سنتی ندارند.
از بازارهای اصلی مدنظر تپر و تیمش برای مایکروسافت تیمز میتوان به حوزهی سلامت و درمان و حتی خطوط هوایی اشاره کرد. اکنون گزینههایی برای ارتباط و مشاورهی پزشک با بیمار در تیمز دیده میشود. همچنین ابزارهایی برای ارتباط بهتر خطوط هوایی با مدیران و خدمهی تعمیر و نگهداری تجهیزات هم به تیمز اضافه خواهد شد. تپر با اشاره به صحبتهای ساتیا نادلا در زمان شروع فعالیت بهعنوان مدیرعامل میگوید که شرکتش تمامی افراد و سازمانها را در جهان بهعنوان بازار هدف در نظر میگیرد. او میگوید تیمز پس از موفقیت در مراحل کنونی، بهمرور کاربردهای دیگری همچون چت، تماس، جلسههای کاری و غیر کاری، مدیریت فایل و غیره را نیز تحت تمرکز جدی قرار خواهد داد. او دراین باره میگوید:
بخش دوم برنامهی توسعه شامل دستههایی میشود که اکنون رقبایی بزرگ با محصولاتی خوب در آنها حضور دارند. ما برای تبدیل شدن به بهترین گزینه در بخشهای مذکور، نیاز به زمان زیادی داریم. ما درنهایت تصمیم داریم را تیمز را به یک پلتفرم تبدیل کنیم.
تپر در بخشی از صحبتهای خود به ابزارهای جدیدی اشاره میکند که برای تسهیل توسعهی اپلیکیشن در تیمز معرفی شدند. از نظر او این ابزارها، تیمز را به گزینهای بهتر نسبت به رقبا تبدیل میکند که بهمرور به سمت پلتفرم شدن پیش میرود. او سپس به اکوسیستم شدن تیمز اشاره میکند که مسیری شبیه به ویندوز را سپری خواهد کرد. در همین بخش، به احتمال بزرگتر شدن اکوسیستم تیمز نسبت به ویندوز هم اشاره میشود. تپر و تیمش تصمیم دارند تا تیمز را به قابلیتی تبدیل کنند تا توسعهدهندهها، اپلیکیشنهایی با قابلیت اجرا در پلتفرمهای گوناگون ویندوز، اندروید، iOS، وب، مک و ویندوز را در آن بسازند. در صورت رسیدن به این نقطه، پیشبینی تپر آنچنان غر منطقی بهنظر نمیرسد.
تیمز برای کاربران مصرفکننده
یکی از رویکردهای مثبت مایکروسافت که نفوذ تیمز را به پایگاههای کاربری افزایش داد، برنامههای جدی آنها برای عرضهی قابلیتهای متمرکز بر مصرفکنندهی نهایی بود. برنامههای توسعهای در ماه مارس اعلام شدند و در ماههای پیشرو بهصورت جدی پیادهسازی خواهند شد.
استفاده از اپلیکیشنهای تجاری برای کاربریهای عادی در دوران کنونی و قرنطینهی خانگی، در استفادهی کاربران عادی از زوم دیده شد. تمایل آنها، بهخاطر افزایش کاربری ویدئو کنفرانس در دورهی کنونی بود. اکنون این سؤال برای مایکروسافت ایجاد میشود که چرا باید کاربران عادی، ابزارهای همکاری و چت جامع مانند تیمز را به ابزارهای مرسومی همچون شبکههای اجتماعی، اپلیکیشنهای پیامرسان یا پیامک ترجیح دهند؟ تپر در پاسخ به این سؤال، اپلکیشنهای قبلی مایکروسافت را مثال میزند که موفقیت عمدهی خود را در ترکیب نیازهای شخصی و کاری و تحصیلی کاربران به دست آوردند.
بخش دیگری از مصاحبهی تپر، به چگونگی مدیریت افزایش تقاضا در دوران کووید ۱۹ اختصاص داشت. در این دوران فشار بر دیتاسنترهای شرکت به حداکثر رسید و آنها ظرفیتهای جدیدی را در آژور به تیمز اختصاص دادند. بههرحال شرکتی که سعی در گسترش سروس خود به میلیاردها کاربر جدید دارد، برای توسعهی زیرساخت آن نیز برنامههایی جدی پیادهسازی خواهد کرد.
تپر در مصاحبهی خود به برنامههای جدی برای تحلیل کلاندادهی جمعآوری شده در تیمز هم اشاره میکند. طبق گفتههای او، کلانداده اکنون در تصمیمگیریهای استراتژیک آتی شرکت برای توسعه و بهبود سرویس تیمز کمک شایانی خواهد کرد. تپر امروز از توانایی تیمش برای پیشبینی تقاضای بازار هم خشنود است که بر اثر همین تحلیل کلانداده ممکن شد. او در پایان مصاحبه با اشاره به استفاده از هوش مصنوعی در پیشبینی روندهای بازار میگوید:
ما قبلا قوانینی برای نظارت بر نرمافزار خود تدوین کرده بودیم. اکنون از یادگیری ماشین برای این کار استفاده میکنیم. یادگیری ماشین با تحلیل روندهایی که در افزایش و کاهش استفاده از سرویس رخ میدهد، الگوهای جدید قوانین را برای نظارت تدوین میکند. به همین دلیل، پایداری سرویس ما در چند وقت گذشته به وضعیت مطلوبی رسید.
استفاده از هوش مصنوعی در تیمز تنها محدود به ساختارهای نظارتی و مدیریتی نیست. اعلانهای مناسب مرتبط با گفتوگو و تولید متن و زیرنویس از جلسهها، برخی از قابلیتهایی هستند که با ادغام هوش مصنوعی در تیمز ممکن شدهاند.